"राज्य सरकारचा मोठा निर्णय: यंदा गणेशोत्सवात आनंदाचा शिधा अजिबात मिळणार नाही"

 "No 'Anandacha Shidha' for Ganesh Festival This Year, Says State Government"

महाराष्ट्र सरकारने ‘आनंदाचा शिधा’ या राज्यातील लोकप्रिय सणासुदीतील रेशन किट वितरण योजनेचा अधिकृतपणे बंद करण्याचा निर्णय घेतल्याचे विविध विश्वासार्ह माध्यमांनी पुष्टी केली आहे. 

ही योजना २०२२ मध्ये मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्या कार्यकाळात सुरू करण्यात आली होती. या अंतर्गत दिवाळी, गुढीपाडवा, शिवजयंती, बाबासाहेब आंबेडकर जयंती सारख्या सणांनी रेशनकार्डधारकांना रु. १०० मध्ये ४‑६ वस्तूंचा किट मिळत असे. (रवा, साखर, चणा डाळ, तेल) 

बजेटमध्ये योजनेसाठी निधीची तरतूद करण्यात आलेली नसल्याने ती बंद करण्यात आलेली आहे. सूत्रांनी सांगितले की राज्याच्या तिजोरीवरील आर्थिक ताणामुळे हा निर्णय घ्यावा लागला. (वार्षिक खर्च अंदाजे ₹१५०–१६० कोटी दरम्यान) 

राजकीय आणि सार्वजनिक स्तरावर या निर्णयाला विरोध होत असून, माजी उपमुख्यमंत्री व माजी अन्न व नागरी पुरवठा मंत्री छगन भुजबळ यांनी शिवभोजन थाळी योजना थांबवू नका, अशी मागणी मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांना पाठवली आहे. 

‘लाडकी बहीण’  योजनेची स्थिती 

• ही योजना १५०० रुपये मासिक आर्थिक मदत महिलांना पुरवते. ती ऑगस्ट 2024 मध्ये सुरू करण्यात आली आणि महायुती सरकारच्या प्रचारासाठी महत्त्वाची होती. पण यामुळे राज्याच्या अर्थसंकलीन स्थिरतेवर ताण आला आहे. 

• रेकॉर्ड पडताळणीमध्ये समोर आले की 2,289 सरकारी महिला कर्मचारी, तसेच 26.3 लाख लाभार्थी पात्रतेशिवाय योजना लाभ घेत होते. त्यामुळे त्यांची मदत थांबवण्यात आली आहे. (Misuse अंदाजे ₹3.5 कोटी व ₹21–₹22 कोटी) 

• उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनी या योजनेच्या काळजीपूर्वक पडताळणी केली नसल्याची कबुली दिली आहे. सरकार आता पात्रतेची पुनरावलोकन करत असून अपात्र लाभार्थी वगळण्यात येत आहेत. 

🔍 कारण आणि राजकीय संदर्भ 

• आर्थिक ताण आणि तिजोरीस्थिती: राज्यावरील 'दो लाख कोटी रकमेची तूट' आणि वित्तीय घटस्फोट लक्षात घेऊन, आनंदाचा शिधा व शिवभोजन थाळी यांसारख्या लोकप्रिय योजनांवर पुनर्विचार होऊ लागला आहे. (कमी निधी, खर्चाचा भार 

• राजकीय प्रतिक्रियाएँ: विरोधकांनी हल्लेबोल करत सरकारावर आरोप केले की निवडणूक काळात या योजनांचा प्रचार केला गेला पण आता ते बंद करण्यात येत आहेत. काँग्रेसचे नेता भाई जगताप, मुंबईचे खासदार संजय राऊत यांनी टीका केली आहे. तसेच छगन भुजबळ यांनी शिवभोजन थाळी कायम ठेवावी अशी मागणी केली. 

📋 सारांश चार्ट 

योजना वर्तमान स्थिती प्रमुख कारणआनंदाचा शिधा बंद झाले आहे आर्थिक ताण, बजेट मधील निधीची तरतूद न केल्यामुळे लाडकी बहीण योजने चालू आहे परंतु सुधारणा होत आहे गैरप्रकार, अपात्र लाभार्थी वगळणे, पडताळणी सुरु